Veel rattenliefhebbers beginnen met de aanschaf van twee (jonge) ratten, zoals ook eerder op deze website wordt aangeraden. Deze twee ratjes groeien op en na een tijdje begint het te kriebelen, je wilt een groter groepje ratjes. Bij een opvang of rattery kijk je voor één of twee nieuwe ratjes. Dan komt de dag dat je je nieuwe knuffeltjes op gaat halen en gaat voorstellen aan je eerdere ratjes. Hoe pak je dit aan?

Ratten zijn territoriale dieren. Dit houdt in dat zij een eigen territorium hebben; hun eigen terrein. Ze bakenen hun eigen terrein af door middel van geursporen. Dit zijn kleine druppeltjes urine, waar andere ratten aan kunnen ruiken dat dit hun terrein is. In een groep leven ratten in een bepaalde rangorde. In deze rangorde is vrijwel altijd één rat de baas, ook wel de alpha-rat genoemd. Dit is meestal de meest dominante en sterkste rat uit de groep. Deze rat zal de meeste geursporen achterlaten, aangezien het zijn groep is en dus zijn terrein. Het maakt geen verschil of je een groep mannetjes, een groep vrouwtjes of een gemengde groep (gecastreerde mannetjes en vrouwtjes) hebt, een rangorde is er vrijwel altijd. Je zult waarschijnlijk wel begrijpen dat het introduceren van een nieuwe, voor je andere ratten ‘vreemde’, rat, daarom niet altijd even gemakkelijk gaat. Sommige ratten verdedigen hun territorium fel. Als de nieuweling geaccepteerd wordt in de groep, moet deze bovendien een plaatsje in de rangorde krijgen. Schrik daarom niet als er een beetje gevochten wordt.

Hoe doe je een standaard introductie?

Stap 1: De eerste kennismaking kan je het beste laten plaatsvinden op een voor alle ratten neutrale plaats, zoals de bank of bed (als de ratjes daar normaal niet loslopen), de badkuip of bijvoorbeeld een afgezet stukje vloer. Het is belangrijk dat je overal gemakkelijk bij kunt, zodat je kunt ingrijpen als het mis gaat. Je kunt een aantal verstopplekjes creëren, maar zorg dat deze open genoeg zijn, en meerdere ingangen hebben. Zodat jij er gemakkelijk bij kan en de ratten er op meer dan één plaatsen uit kunnen als er gevochten gaat worden. Laat eerst de nieuwe rat(ten) er even rondsnuffelen, zet dan je eigen ratten erbij. Blijf zelf goed opletten. Het is handig om bijvoorbeeld een pollepel en een handdoek bij de hand te houden, die je kan gebruiken om vechtende ratten uit elkaar te duwen (want daar wil je echt je handen niet voor gebruiken…). Grijp niet meteen in als er wat gevochten wordt. Dit hoort er bij. Let wel goed op of geen van de ratten gewond raken. Gebeurt dit wel, haal dan de ratten direct uit elkaar.

Ratjes herkennen elkaar vooral aan de geur, er wordt dan ook veel gesnuffeld. Snuffelen aan elkaars geslachtsdelen is heel normaal.

Als een rat wil laten zien dat hij de baas is, doet hij dat door de andere rat op de rug te leggen. Dit is een houding van 'overgave', een ratje stelt zich tenslotte erg kwetsbaar (met de zachte buik en geslachtsdelen naar de andere rat toe) op. De andere rat kan dan accepteren dat de ander de baas is, door vrijwel meteen op de rug te gaan en te blijven liggen, of het niet accepteren en het gevecht aan te gaan. Tijdens dit gevecht kan een rat zich dan alsnog onderdanig opstellen door zich alsnog op de rug te laten leggen. Je zult zien dat als een rat eenmaal op de rug gaat liggen, het gevecht snel over is.

Stap 2: Als het op neutraal terrein goed gaat - dat wil zeggen dat de ratten redelijk aan elkaar gewend zijn en zonder problemen naast elkaar rondlopen - kun je een stapje verder gaan. Start bij voorkeur met een kleinere kooi, zoals een Ferplast Mary. Maak deze grondig schoon, zodat er geen geurtjes van je eerdere ratjes meer aanzitten. Zet alle ratten (tegelijk, of weer de nieuweling eerst) in deze kooi.  Je kunt het beste de inrichting kaal houden, zodat jij gemakkelijk bij de ratten kan komen als het mis gaat. Blijf goed opletten. Als je het nog niet helemaal vertrouwd, maar je moet bijvoorbeeld even weg, kun je het beste de ratten weer even uit elkaar halen. 

Linksboven laat een foto zien van een 'startkooi'. Deze kooi is een Ferplast Furret Plus met een verlaagd dak, waardoor de kooi ongeveer even groot is als een Ferplast Mary. De ratjes kunnen niet hoog klimmen (of vallen). Er staat één huisje in, met meerdere openingen (zodat bij onenigheid de ratjes aan meerdere kanten kunnen ontsnappen). De ratjes waren naar deze kooi verhuisd nadat zij circa 3 uur op de bank hadden rondgelopen. Zoals je ziet, ging deze intro gelijk al erg goed. Na één dag ging het nog steeds goed, langzaamaan kregen de ratjes meer inrichting, zoals op de foto rechtsboven. Op dag 3 hebben we het dak weer verhoogd, zodat ze de hele kooi weer konden gebruiken. Met nog steeds een karige inrichting, welke elke dag wat werd uitgebreid. Na ongeveer één week hadden ze een volledig ingerichte Furret Plus tot hun beschikking. Na twee weken kregen ze de de gehele kooi, een dubbele Ferplast Furret Plus.

In de meeste gevallen zal de introductie op deze manier goed gaan. Vaak blijven de ratten de eerste paar dagen nog een beetje onwennig naar elkaar, en zul je nog regelmatig kleine gevechten zien. Dit wordt over het algemeen na enkele dagen minder en na één of twee weken zul je zien dat ze helemaal aan elkaar gewend zijn en elkaar geaccepteerd hebben. Soms duurt het wat langer. Je moet daarom ook niet verwachten dat de ratten binnen enkele uren helemaal aan elkaar gewend zijn.

Wat als het niet goed gaat?

Het komt wel eens voor dat een introductie via bovenstaande manier niet lukt. Ratten kunnen zich behoorlijk fel gedragen naar vreemde ratten. Wat kun je dan doen?

- Herhaal stap 1 een paar keer. Laat de ratten bijvoorbeeld telkens een paar uur per dag samen op een neutrale plek loslopen. 

- Liggen de problemen bij één rat die zich telkens defensief en agressief opstelt naar de nieuwe rat? Zet deze rat dan eens een nachtje apart. De nieuwe rat kan dan wennen aan de andere leden van de groep, en zo alvast een beetje de groepsgeur opdoen. 

- Probeer de introductie in een kleinere (nog steeds neutrale, voor alle ratten) kooi. Zorg dat er geen verstopplekken zijn waar een bange rat zich kan verstoppen. Soms duren introducties erg lang omdat de nieuwe rat zo bang is voor een confrontatie dat hij zich telkens verstopt. Op deze manier wennen de ratten nooit aan elkaar en is het dus belangrijk om ervoor te zorgen dat de bange rat zich niet kan verstoppen. 

- Het is belangrijk dat je niet te snel wilt gaan. Begin bij voorkeur in een kleine, lege kooi. Ga pas over op de grotere kooi als het helemaal goed gaat. Ook als dit betekent dat ze dagen tot een week in de kleinere kooi moeten verblijven!

- Vraag hulp van een meer ervaren rattenliefhebber. Mogelijk hebben zij nog tips voor je of kunnen zij zelfs de intro voor je doen.

- Soms klikt het gewoon niet tussen de ratjes die jij bij elkaar wilt introduceren. Dit wil niet zeggen dat deze ratjes niet met andere ratjes samen kunnen, alleen dat deze ratjes samen geen match zijn. Volwassen mannetjes kunnen last van hun hormonen krijgen bij introducties, waardoor deze moeizamer kunnen gaan. Als de introductie echt noodzakelijk is voor het welzijn van het ratje (bijvoorbeeld omdat hij alleen is overgebleven), is het aan te raden het mannetje te laten castreren. Dit maakt mannetjes vrijwel altijd milder naar andere ratjes. 

Is er een verschil tussen het introduceren van rittens of volwassen ratten?

Over het algemeen gaat een introductie van rittens bij andere rittens of volwassen ratten makkelijker. Volwassen ratten zien in rittens vaak geen concurrentie en voelen dus geen sterke behoefte hun territorium te verdedigen. Bedenk wel dat een ritten klein is en dus veel kwetsbaarder. Heb je het idee dat je ratten fel zijn naar andere ratten (dit kun je al zien in hoe ze met elkaar omgaan), introduceer dan liever geen heel jonge rittens. Wacht dan tot de rittens bijvoorbeeld een week of 8 oud (en minimaal 200 gram) zijn, zodat ze iets weerbaarder zijn.

Een introductie van volwassen ratten bij andere volwassen ratten gaat vaak wat moeizamer. Dit omdat ratten die wat dominant zijn in de nieuwelingen een bedreiging voor hun territorium zien. Vooral als de nieuwelingen ook wat dominant zijn, en dus niet zomaar het leiderschap van de alpha-rat accepteren, kan een soortgelijke introductie wat moeizaam worden.  

Bij een introductie van nieuwe ratten is het belangrijk om veel geduld te hebben. Ratten zijn vrijwel nooit binnen een paar uur een elkaar gewend. Dit duurt een aantal dagen tot soms weken. De groepssamenstelling verandert, waardoor er een heel nieuwe rangorde beslist moet worden. Dit betekend dat er soms ook ‘ruzie’ kan ontstaan tussen twee ratten die al langere tijd bij elkaar wonen. Een introductie kan daarom voor wat onrust binnen de groep zorgen. Als een rat een andere rat duidelijk wilt maken dat hij de baas is, kan dit soms leiden tot een fel gevecht. Dit hoort er bij, dus haal de ratten dan niet meteen uit elkaar. Zolang geen van de ratten gewond raakt (een klein bijt wondje is niet erg, houd dit alleen wel goed in de gaten, want een bijtwondje kan een gemeen abces veroorzaken), is het goed. Blijf het wel goed in de gaten houden. Het kan er fel aan toe gaan, maar de meeste introducties komen uiteindelijk goed.